In de zoektocht naar evenwicht kan het moeilijk zijn om goed en slecht, en juist en fout te onderscheiden. Velen van ons willen bewuster en duurzamer leven, doordachte beslissingen nemen en in ons dagelijks leven bezig zijn met concepten als bewuste consumptie en verantwoordelijk denken. Deze grote, belangrijke concepten kunnen intimiderend en abstract zijn voor volwassenen – en nog meer voor kinderen.
Daarom spraken we met Flemming Møldrup, partner en strategisch adviseur op het gebied van verantwoordelijkheid en duurzaamheid bij Märk, een Deens adviesbureau dat gespecialiseerd is in verantwoordelijkheid en waar we bij Ferm Living al een aantal jaren mee samenwerken. Flemming is niet alleen een expert op het gebied van verantwoordelijkheid, hij is ook vader van een tienerdochter. We vroegen Flemming hoe je grote problemen zoals verantwoordelijkheid kunt aanpakken samen met de jongste leden van het huishouden, en hoe je ze kunt introduceren als speelse gesprekken.
"Mijn dochter haalt informatie uit kranten, sociale media en televisie. Deze onderwerpen maken deel uit van haar leven, dus ik denk dat het goed is dat ik er al van jongs af aan met haar over heb gesproken."
Hoe praat je met je kinderen over duurzaamheid en verantwoordelijkheid?
Allereerst denk ik dat het belangrijk is om naar hun zorgen te luisteren. Alleen maar te luisteren. Wat zeggen ze en waar zijn ze bang voor? Probeer dan met hen te praten over deze zorgen. Onthoud dat dit hun observaties zijn en niet de jouwe. Probeer niet je eigen zorgen in het gesprek te brengen.
Hoe snij je het onderwerp aan met een jonger kind versus een ouder kind?
Ik denk dat hoe jonger het kind is, hoe praktischer je het moet aanpakken. Er zijn eenvoudige manieren om activiteiten en acties uit te voeren met een jonger kind dat misschien moeite heeft om het grotere geheel te begrijpen. Zoek dingen die je samen kunt doen, zoals afval oprapen als je buiten wandelt. Begin een gesprek over waarom je het doet en wat het betekent – hier kan het een klein gesprekje zijn. Bij een ouder kind moet je eerst vragen naar en ingaan op zijn of haar gevoelens over de kwestie. Je kunt inspelen op hoe ver ze zijn met het onderwerp en een gesprek aangaan over hun zorgen.
Verantwoordelijkheid en duurzaamheid kunnen voor volwassenen intimiderende onderwerpen zijn om te bespreken – hoe praat je erover met kinderen op een manier die hen niet overweldigt of intimideert?
Houd je eigen zorgen buiten het gesprek. Laat ze weten dat het door volwassenen wordt aangepakt en dat alles mogelijk is, ook al lijkt het misschien onmogelijk. Voor mij was deelname aan de klimaatbetogingen in Kopenhagen met mijn dochter een geweldige gespreksstarter. Het laat haar zien dat ik ook bezorgd ben over deze kwesties en het is een manier voor ons om te delen hoe we erover denken. Tijdens en na de rally praten we veel over wat er gaande is. En ik probeer altijd weg te blijven van doemdenken.
Waarom is het belangrijk dat we deze discussies al vanaf jonge leeftijd voeren?
Ik ben geen psycholoog, maar ik weet van mijn eigen dochter dat ze de toestand in de wereld aanvoelt, erover hoort en praat – met haar vriendinnen, op school en op andere plaatsen waar ze komt. Ze haalt informatie uit kranten, sociale media en televisie. Deze onderwerpen maken deel uit van haar leven, dus ik denk dat het goed is dat ik er al van jongs af aan met haar over heb gesproken. In onze gesprekken heb ik de onderwerpen altijd benaderd vanuit het gezichtspunt dat we dingen proberen op te lossen, zodat de wereld niet vergaat. En ik denk dat dat een goede manier is om die gesprekken te voeren – ze hoopvol maken.
Flemming's beste tips over hoe je op een speelse manier een gesprek met je kind kunt beginnen over verantwoordelijkheid:
Neem deel aan evenementen: rally's, boeklezingen, theater – zoek in je buurt of er evenementen zijn die geschikt zijn voor jouw leeftijd en die je gezin kunnen inspireren om een gesprek te voeren over verantwoordelijkheid.
Initieer activiteiten en acties: zoek kleine verantwoordelijkheidsdaden die je samen met je kind kunt doen, zoals afval oprapen als je buiten bent en begin een gesprek over wat je doet en wat het betekent.
Luister: Zorg ervoor dat je naar je kind en naar zijn of haar zorgen luistert in plaats van hem of haar te vertellen wat jouw zorgen zijn. Dit geeft je een goede basis om een hoopvol, speels gesprek te beginnen.