Amanda Betz x Ferm Living

Kunstenares en architect Amanda Betz maakt unieke kunstwerken van papier.

In een kleine studio op Islands Brygge in Kopenhagen bevindt zich een uniek creatief universum. Er zijn papierobjecten in allerlei formaten en planken vol met vellen papier in elk denkbaar formaat, wachtend om gevouwen of geknipt te worden. Amanda Betz is architect aan de Royal Danish Academy of Fine Arts, maar haar werk is altijd creatief geweest. Haar moeder werkte als decorontwerper en nam haar werk vaak mee naar huis. Vanuit hun woonkamer gaf Amanda haar moeder vaak advies: "Mijn moeder heeft me geleerd om te zien. Zij vond dat ik moest beslissen over esthetiek en daar een mening over moest hebben. Ik denk dat dit heeft geholpen om al op jonge leeftijd serieus genomen te worden. Dit heeft ertoe geleid dat ik voortdurend blijf kijken naar wat ik doe."

Door haar werk bij de Deense kunstwerkplaatsen werden Amanda's ogen geopend voor de mogelijkheden van papier. Tijdens haar opleiding heeft Amanda altijd papier gebruikt om modellen te maken, dus werken met papier als medium was voor haar vanzelfsprekend. Naarmate ze verder werkte met papier groeide haar interesse: "Ik heb het gevoel dat papier hetzelfde kan doen als klei als het gaat om het maken van sculpturen en in werkelijkheid kan papier zoveel meer. Papier biedt een vrijheid en speelsheid die je nergens anders vindt. Door extreme precisie in het werk te gebruiken, kun je delen ervan willekeuriger en natuurlijker laten zijn als al het andere goed gedefinieerd is. Het oog ziet de contrasten tussen het strakke en het willekeurige, iets wat ik heel interessant vind."

Veel van Amanda’s werken kunnen het best omschreven worden als architecturale, multidimensionale constructies van papier. Amanda’s creatieve proces is ook driedimensionaal omdat dat precies is hoe ze nieuwe ideeën bedenkt. Amanda vindt dat haar werk de kijker moet prikkelen en iets moet voorstellen waar papier tot dan toe nooit mee werd geassocieerd of voor werd gebruikt. Met deze gedachten in haar achterhoofd begint Amanda haar ideeën te onderzoeken en te testen. Zoals ze het zelf omschrijft, is alles wat ze doet een experiment, totdat ze slaagt.

"Een van de beperkingen van het werken met papier is dat het een materiaal is waar je voorzichtig mee moet zijn. Maar dit is ook een eigenschap die papier zijn schoonheid en poëtische gevoel geeft, omdat de werken met zorg moeten worden behandeld."

Voor de kerstcollectie van Ferm Living heeft Amanda de papieren Star Sun, papieren Christmas Tassels en papieren Christmas Cones gemaakt, allemaal van FSC®-gecertificeerd papier. Ze worden gekenmerkt door hun speelse en moderne benadering van traditionele kerstpapierknipsels, waar de Deense auteur Hans Christian Andersen een minder bekend talent voor had, terwijl ze in lijn blijven met de strenge architectonische ontwerpexpressie van Amanda Betz.

Amanda werd al jaren aangemoedigd om papieren kerstversieringen te maken, maar toen ze het idee eindelijk omarmde en begon te knippen, was haar doel niet om ze er lief en schattig uit te laten zien. Dus toen de samenwerking met Ferm Living zich aandiende, twijfelde ze er niet aan dat er sprake was van een match: "De producten zijn heel tastbaar – alles wat Ferm Living maakt heeft een speciale textuur. Er zijn ook veel speelse elementen, zowel in de kindercollectie als in hun producten voor volwassenen, waar je producten vindt die "eigenzinnige individuen" zijn. De esthetiek en deze speelse benadering van het inrichten van een huis was iets waar ik me in kon vinden."

Amanda’s ontwerp voor de Paper Star Sun begon oorspronkelijk als een deurkrans. Maar toen Amanda eenmaal aan het ontwerp begon te werken, leidde het papier haar in een andere richting: "Ik heb veel vouwen gemaakt en het werk opgeschaald zodat het een krans kon worden. Maar toen ik het eenmaal met een lint had vastgebonden, zag ik dat er iets was gebeurd. Ik trok het nog strakker aan en plotseling kon ik de ster voor me zien."

Het resultaat was een moderne kerstster gevouwen uit één vel papier, dat wordt gekenmerkt door zijn open zijkanten en de kijker direct inzicht geeft in de prachtige constructie die doet denken aan traditionele Japanse origami. Amanda legt uit dat een van de speciale dingen aan de kerstdecoraties voor Ferm Living hun kwetsbaarheid is en hun vermogen om met licht en schaduwen te spelen: "Een van de beperkingen van het werken met papier is dat het een materiaal is waar je voorzichtig mee moet zijn. Maar dit is ook een eigenschap die papier zijn schoonheid en poëtische gevoel geeft, omdat de werken met zorg moeten worden behandeld. Kunstwerken die met papier zijn gemaakt, hebben ook een uniek vermogen om licht en schaduw over te brengen, omdat het licht met het papier kan spelen en de mooiste schaduwen kan werpen. Dit aspect komt sterk naar voren in de papieren Christmas Tassels en papieren Christmas Cones, waarvan de silhouetten zo levendig zijn."

Op de vraag hoe ze kerstversiering maakt, zegt Amanda met een glimlach: "We gebruiken veel papier." Amanda is een allround estheet en het versieren van haar huis voor kerst is iets waar ze echt van geniet. Maar voor Amanda is het kerstgevoel niet per se afhankelijk van bepaalde voorwerpen of tradities, het gaat om relaties en genieten van elkaars gezelschap in een gezellige omgeving. Dus of Kerstmis nu thuis met mama wordt gevierd, waar vertrouwde jeugdtradities te vinden zijn, of in de met glitter gevulde woonkamer van haar schoonmoeder, Kerstmis voelt nog steeds als thuis: "Voordat ik kinderen had, dacht ik dat Kerstmis op een bepaalde manier moest worden gevierd. Maar zo werkt het niet. Er zijn zoveel mensen en emoties betrokken bij Kerstmis en iedereen viert het op een andere manier, dus voor mij gaat Kerstmis over aanwezigheid. Het kan veranderlijk zijn, zolang ik maar bij de mensen ben om wie ik geef."